Standardowe okna są zbyt proste w swoim wyglądzie? Możliwości ich uatrakcyjnienia jest wiele, a jedną z nich są okna ze szprosami - czyli „kratkami” dzielącymi szyby na kwadraty, prostokąty i jeszcze inne wymyśle figury. Szprosy to temat szeroki i przybliżymy je tu tylko w skrócie. Dla praktyków od razu zaznaczamy: ceny praktycznie wszystkich szprosów liczy się „za pole”.

 Fot. Okna balkonowe meranti ze złotym szprosem 8mm

Szprosy wewnątrzszybowe 

To rozwiązanie najprostsze i zarazem najkorzystniejsze cenowo. Szyba jest tu podzielona wewnętrznymi ramkami wykonanymi z aluminium. Najbardziej uniwersalne to szprosy złote o grubości 8mm – dobierane do wszystkich kolorów okien lub szprosy białe – oczywiście pasujące do okien białych. Dla lubiących oryginalność proponujemy jeszcze szprosy w kolorze stalowym – zaczerpnięte z architektury brytyjskiej. Nieznacznie droższe są szprosy szersze – 18 i 28mm – w kolorach brązowych lub drewnopodobnych - dopasowanych do kolorów okien. Szprosy wewnętrzne można zastosować we wszystkich oknach. Poza tym wszystkie szprosy pogarszają właściwości termoizolacyjne szyby (w jakimś zakresie, ale raczej teoretycznym niż praktycznym).  

  Fot. Okna łukowe ze szprosem 8mm w kolorze ołów

Ramka nakładana

Dostępne tylko w oknach drewnianych. W zasadzie.. jest to coś pośredniego – coś co łączy w sobie praktyczność szprosów wewnętrznych oraz elegancki wygląd szprosów naklejanych. Na zewnętrznej części skrzydła są przypinane na zawiasach ramki – niezależne, stabilne elementy drewniane które można łatwo odpiąć do umycia okien.

Szprosy naklejane

Zwane także wiedeńskimi, chociaż fachowcy je rozróżniają. Występują przede wszystkim w oknach drewnianych, chociaż ostatnio wróciły także do okien plastikowych. Szpros naklejany to element z tego samego materiału co okno – naklejony z dwóch stron na szybie – przez co z pewnej odległości tworzy wizualną całość. Z bliska widać wnętrze szyby – nie zawsze jest to estetyczne. Dlatego tak ważne jest zastosowanie tzw. ślepego szprosu – ramki wewnątrz szyby sprawiającej wrażenie, że okno jest podzielone na małe szybki. I to rozwiązanie jest już nazywane szprosem wiedeńskim – i tylko takie stosuje Urzędowski. Szprosy naklejane nie mają ograniczeń w swojej budowie. Tu można wykonać praktycznie wszystko.

Szprosy konstrukcyjne

To szpros czy już element konstrukcyjny? Właściwie spełnia obydwie funkcje. Za taki „szpros” uznaje się już poprzeczkę balkonową stosowaną także w oknach PCW (PVC). Podziały tego typu są bardzo masywne, dlatego dobrze wyglądają jedynie w dużych oknach. Czasem ich zastosowanie jest wymuszone koniecznością podzielenia szyby na mniejsze części. Na pewno gustowne podzielenie okien takimi poprzeczkami sprawi, że okna będą bardzo stylowe i eleganckie.

  Fot. Okno balkonowe ze szprosem konstrukcyjnym na ekspozycji salonu Bartycka

GALERIA OKIEN ZE SZPROSAMI

Podobno jeden obraz może zastąpić tysiąc słów. Dlatego zamieszczamy tu kilka zdjęć - pod każą serią są krókie opisy dotyczące drewna, kolorów czy też rodzaju zastosowanych szprosów.

Szprosy wewnątrzszybowe

• Fot.1 - Okna łukowe, meranti M11, podział okien delikatnym złotym szprosem wewnętrznym 8 mm. Przy okazji: prostokątny dół jest rozwierno-uchylny, góra to witryna (szklenie w ramie) a całość jest złączona na budowie. Dzięki nieotwieranej górze nie ma problemu z rozglifianiem okna.
• Fot.2 - Wykusz z balkonów, meranti M11, boczne mają wymiar 86x230, środek to balkon ze słupkiem ruchomym 176x230. Szpros? Oczywiście złoty, wewnętrznym 8 mm z podziałem 10 pól na skrzydło.
• Fot.3 i 4 – Białe okna z meranti. Szpros wewnętrzny 8 mm biały tylko w większym, górnym oknie (Fot. 4 – widok od wewnątrz)
• Fot.5 - Dom z oknami z meranti w kolorze M5. Szprosy drewnopodobne w układzie typu „ ramka”

•  Fot.1- Okno z PCW w kolorze orzech z brązowymi szprosami wewnętrznymi, podział skrzydła na 3 pola.
• Fot.2 - Moje ulubione koło – witryna z białego PCW produkcji Okfens Węgrów – szpros wewnętrzny biały 18mm.
• Fot.3 - Ponownie białe okna PCV ze szprosem wewnętrznym białym 18mm. Klasyczny podział z dopasowaniem pól w oknie do balkonu i zastosowaniem wzmacniającej poprzeczki w balkonie.
• Fot. 4 – Ostatnie w tej galerii okno tworzywowe – złoty dąb ze szprosem wewnętrznym złotym w układzie przypominającym ramkę. Przykład okna z „najtańszej” firmy – szprosy są bardzo długie (dłuższe niż metr bez łączenia mogą „brzęczeć”, dlatego szanujące się firmy nie przyjmą do realizacji takiego zlecenia. Dodatkowo o „tanim" oknie świadczy zakończenie słupka ruchomego – jest białe, a powinno być w kolorze zbliżonym do barwy okna).
• Fot. 5 - W końcu okno drewniane, łukowe w ścianie z klinkieru, ze szprosem złotym 8mm.

RAMKI NAKŁADANE

• Fot.1 – Okno typowe 146x144 w podziale ½ z ramką nakładaną (6pól) . Okna meranti M11 z roku 2006 w Siedlcach. W większym ujęciu te same okna są na zdjęciu nr 2 na dole strony
• Fot.2 - Okno łukowe, białe meranti M18. Skrzydło o wielkości 86x144 w łuku też wygląda dobrze (Mińsk Maz. 2005)
• Fot.3 - Okna meranti M11, z ramką nakładaną. Ktoś zorientuje się co tu jest nie tak? „Kłopotem” było dopasowanie pól w balkonie – podział symetryczny nie zgadzał się z oknami – gratulacje za zdecydowanie Inwestora: zgrane są górne pole balkonu – dół jest „wynikowy” - czy jest to widoczne?.
• Fot.4 – Wykusz w ujęciu od wewnątrz. Wyraźnie widać, że ramki nadkładane są tylko od strony zewnętrznej. Okna Meranti M11 z roku 2009. Trzeba pamiętać, by przy montażu zachować równy poziom wszystkich okien.
• Fot.5 - Okno meranti M11 z roku 2008 z ramką nakładaną. Skrzydło jest podzielone na 4 pola.

Szprosy naklejane

• Fot.1 – Okno 56x144 podzielone szprosem wiedeńskim na 6 pól. Drewno meranti z 2007.
• Fot. 2 – Balkon dębowy D1 o wymiarze 86x230 ze szprosem naklejanym na 6 pól. Siedlce 2007
• Fot. 3 – Okna balkonowe meranti M2 z roku 2006. Szpros podzielony niesymetrycznie. Górne pola tworzą kwadrat.
• Fot.4 – Okna dębowe D1 z podobnym podziałem jak wyżej, z tym że górne pola są o 10 cm wyższe niż ich szerokość (Siedlce 2007)
• Fot.5 – Balkony meranti M15. Szpros dzieli skrzydła tylko na 2 pola. Nowocześnie, może się podobać lub nie, ale na pewno daje oknom wyraźny akcent niepowtarzalności. (Międzyrzec Podlaski 2009).

• Fot. 1. Witryna łukowa, podzielona pionowo szprosem konstrukcyjnym na dwa pola oraz dodatkowo na 12 pól szprosów naklejanych. Dodatkowo – witryna jest poszerzona w dolnej części ramiakiem z drewna, by szyby pasowały do wysokości okna balkonowego (poza zdjęciem) – realizacja w Łosicach roku 2007.
• Fot. 2 – Trójskrzydłowe okno z meranti (2006r) – szpros wiedeński delikatnie dzieli okno jedną linią.
• Fot.3 – Okno dębowe D1 – firmowa wizytówka Urzędowskiego. Okno z łukiem wielopromieniowym, w tym wole okno, dwurzędowe (dół ma skrzydła, góra nieotwierana). Szprosy to kombinacja podziałów konstrukcyjnych i naklejanych. Środek to „fix” - okno nieotwierane szklone w skrzydle (Ziębice 2008r)
• Fot.4 – Trzy okna z meranti w kolorze M1 o wymiarach 56x144 ze szprosem naklejanym. Trzeba przyznać, że.. takie zgrupowanie okien to „majstersztyk” architekta i dowód na to, że z najprostszych okien można wykonać ciekawą koncepcję.
• Fot.5. I znów – zestawienie okna i balkonu i „problem” z dopasowaniem szprosów. W tym przypadku podział symetryczny nie wypadał równo. Udało się z tego wybrnąć poprzez zastosowanie poprzeczki balkonowej (szprosu konstrukcyjnego) Balkon ma 8 pól na skrzydło równych powierzchnią do okna znajdującego się obok – resztę uzupełnia wypełnienie kasetonem (Garwolin 2007)

Szprosy konstrukcyjne

• Fot.1 – Okna wykuszowe z meranti. Przykład idealnego zgrania 4 pól w skrzydłach. W tym wypadku cały dom tworzy niesamowite wrażenie stylowego. Żałuję, że nie mogę go pokazać w całości.
• Fot.2 – Okno z meranti M3 – szpros konstrukcyjny imitujący „lufciki” - a może.. to nowoczesne spojrzenie na okna?Budma 2005r.
• Fot.3 – Okno łukowe ze szprosem konstrukcyjnym. Podział w tzw. „cytrynkę” - Biała Podlaska 2005r.
• Fot.4 – Okno łukowe PCV w złotym dębie. Środkowe skrzydła funkcyjne. Szprosy konstrukcyjne. Czy taki styl jest tylko w Sandomierzu?
• Fot.5 – Okno łukowe z tworzywa. Żałuję, że to nie nasza realizacja, bo jest wyjątkowo stylowa.. chociaż.. Zawsze są jakieś „ale”. Szprosy konstrukcyjne i wewnętrzne, złote.

Czy podobały się Państwu te zdjęcia? Nie wszystkie są naszymi realizacjami, ale ich wyjątkowość nie pozwoliła na pominięcie ciekawych koncepcji. Czy ta strona była pomocna? Galeria ze szprosami (głównie wewnętrznymi w oknach PCV znajduje się także w dziale Okna PCW / Szprosy: http://www.alterdom.pl/index.php?id=4&idp=10

Czekamy na wszystkie uwagi, także te krytyczne. alterdom@alterdom.pl

A na zdjęciach poniżej znajdują się odpowiednio w kolejności od lewego, górnego rogu:

• Fot.1 – Dom z oknami dębowymi D1 podzielonymi szprosem wiedeńskim, Siedlce 2008r, D
• Fot.2 – Dom z oknami meranti M11. Całość zdobią ramki nakładane
• Fot.3 – Okna meranti M11 „złamane” delikatnym podziałem na pół za pomocą ramek nakładanych. Mrozy 2009r.
• Fot.4 – Dom z stylu polskim z obowiązkowymi szprosami (naklejanymi). Okna GALUX ORO Meranti M2 w Siedlcach
• Fot.5 – Architektura nowoczesna z elementami tradycyjnymi. Czy ten dom wyglądałby atrakcyjnie bez odpowiedniej elewacji i szprosów wiedeńskich?
• Fot.6 – Dom z oknami meranti M15. Szprosy wewnętrzne 18mm w oryginalnym układzie.
• Fot.7 – Okna dębowe D1 i szprosy naklejane.
• Fot.8 – Okna meranti M11i złote szprosy wewnętrzne.
• Fot.9 – Okna meranti M11 i szprosy naklejane, w tym balkony podzielone poprzeczką i dół wypełniony kasetonem. Garwolin 2007.
• Fot. 10. Chata mazurska. Dom – skansen. Czy byłby nadal stylowy, gdyby okna nie miały szprosów? Nawet nie razi to, że są to okna tworzywowe.